2021 ESET Safe and Social araştırmasına göre YouTube, Avustralya’daki çocuklar için en popüler sosyal medya platformudur. Ayrıca araştırmaya katılan çocukların %96,3’ü YouTube kullandıklarında mutlu hissettiklerini belirtmiştir. Bu sonuçlar sadece bir ülkeden toplanan verileri içerse de çocuklar arasında YouTube’un dünya çapındaki popülaritesi yadsınamaz bir gerçektir. Bu uygulama, bir yerde beklerken veya uzun yolculuklar yaparken çocukları eğitmek, çocukların zaman geçirmelerini sağlamak veya yaratıcılıklarını geliştirmek için kullanılır fakat diğer yandan ebeveynlerin dikkat etmeleri gereken bazı tehlikeler de vardır. YouTube’da sakıncalı içerikler, yanlış bilgiler ve siber zorbalık da yer alır. Bu sorunların çocuğunuzu etkilemesini nasıl engelleyebilirsiniz?
YouTube’a yönelik yaklaşımınızı muhtemelen çocuğunuzun yaşına göre uyarlamanız gerekecektir. Küçük yaştaki çocuklar için kapsamlı ve dikkatli bir izleme gerekliyken büyük yaştaki çocuklara seçim yapma özgürlüğü verilebilir. Ancak çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun ne istediğini dinlemek ve kendi fikirlerinizi de ona açık bir şekilde anlatmak önemlidir. Çocuğunuzla endişelerinizi paylaşabilir ve bazı video türlerini izlememenin onlar için neden daha iyi olduğunu açıklayabilirsiniz. Farklı içerik türlerinin neden olabileceği sorunları da göz önüne bulundurun. Örneğin, kutu açma videoları çocuğunuzun gereksiz yere çok oyuncak alma isteğini arttırabilir, bazı oyun videoları şiddet içerebilir ve YouTube meydan okumaları çocuğunuz için tehlikeli olabilir. Diğer taraftan ise çocuğunuzun çevrimiçi platformlarda ne izlediğini öğrenin ve en sevdiği içeriklere neden ilgi duyduğunu size anlatmasını sağlayın. Sonra da olası farklı riskleri yönetmek için kurallarınızı tekrar gözden geçirin.
Çocuklarınıza şu soruları yöneltin: YouTube’da ne izlemek istiyorsun? YouTube’u ne zaman kullanmak istiyorsun? Çocuklarınızla YouTube hakkında konuşun ve neden bazı içerikleri eğlenceli veya ilginç bulduklarını anlamaya çalışın. Çocuklarınızın ne istediğini bilmek, onların daha kolay uyabileceği kurallar oluşturmanıza yardımcı olabilir. Psikolog Jarmila Tomková da küçük yaştaki çocukların sizin yapacağınız denetimden memnun olabileceğini ekleyerek sözlerine şöyle devam ediyor: “Çocuğunuzun YouTube davranışlarını denetlemekten çekinmeyin. Bunu çocuklarınızdan gizli bir şekilde yapmanıza gerek yok. Bunu neden yaptığınızı ve birlikte alacağınız önlemleri çocuklarınıza açık bir şekilde anlatın. Aslında çocuklarınız kontrol edilmekten memnun olabilir. Bu durum onları sakinleştirir ve böyle yaparak onlarla ilgilendiğinizi gösterirsiniz.” Son olarak, yorum yapma konusunu da tartışmayı unutmayın. Çocuklarınız çevrimiçi platformlarda hiçbir şekilde kötü yorumda bulunmamalı ya da karşılaşabilecekleri bu tür yorumlara yanıt bile vermemelidir. Örneğin çocuğunuz, en sevdiği fenomeni korumak için yorum yaparsa o yaştaki bir çocuğun hiç de kolay hazmedemeyeceği çok daha sert yorumlarla karşılaşabilir. Çocuğunuzun çevrimiçi platformlarda kötü veya rahatsız edici yorumlarla karşılaştığında sizden yardım istemesini sağlayın. Söz konusu yorumları şikayet ederek bu soruna birlikte yanıt verebilirsiniz. Böylece çocuğunuz, bu tatsız durumlarla tek başına ilgilenmek zorunda kalmadan nasıl davranacağını öğrenebilir. Çocuklarınızın nasıl hissettiğini konuşmak ve onlara bu konuda destek vermek için de bu tür durumlardan faydalanabilirsiniz.
Çocuklar YouTube’da genellikle ne izliyor?
YouTube, platformun 13 yaşından küçük kullanıcılar için uygun olmadığını belirtmiştir. Genç izleyicileri sakıncalı içeriklerden korumak amacıyla YouTube’un kısıtlı versiyonu, 18 yaşından küçük kullanıcılar ve uygulamada hesap açmayanlar için varsayılan bir özellik olarak geliştirilmiştir. YouTube’a yüklenen her içeriğin YouTube topluluk kurallarına uyması gerekse de bazı videolar, sadece sakıncalı dil veya içerik nedeniyle yetişkin izleyici kitlesinin izlemesi için uygun olarak etiketlenebilir. Bu videolar arama çubuğunda çıkmaz ve bu videolara kısıtlı modda erişim sağlanamaz. Ne yazık ki YouTube’un kısıtlı modu kişiselleştirmeye uygun değildir. Yani ebeveynler, YouTube ayarlarını kendi tercih ve ihtiyaçlarına göre ayarlayamamaktadır.
2015’te YouTube, YouTube Kids adında ayrı bir uygulama geliştirmiş ve bu uygulamanın kitlesi olarak özellikle okul öncesi çocuklar belirlenmiştir. Bu platformdaki videolar özel bir denetimden geçmekte ve bu platformda yalnızca küçük izleyicilere uygun içerikler yer almaktadır. Yine de zararlı bazı içeriklerin bu uygulamaya yüklenmesinin önüne geçilememiştir. Ebeveynler, YouTube Kids üzerinde çocukları için hesap açıp yaşlarını seçebilir ve içerikleri filtreleyip çocuklarının ne izlediğini kontrol edebilir. Söz konusu uygulama, çocuğun yaş grubuna uygun videolar önermekte ve içerikleri 6 kategoriye ayırmaktadır.
YouTube Kids ana ekran kategorileri
Kaynak: YouTube Kids Ebeveyn Rehberi, 2022
YouTube Kids platformunu kullanarak çocuğunuzun uygunsuz içerikleri izlemesini önlemeniz daha kolay olsa da yine de çocuklarınızı uygulamayı kullanırken kontrol etmeniz tavsiye edilir.
YouTube Kids, küçük yaştaki çocuklar için uygundur; 10-13 yaş arası çocuklar bu platformun içeriğini ilgi çekici bulmasa da bu yaştaki çocuklar YouTube’un kısıtlı olmayan versiyonunu denetim olmadan kullanamayacak kadar küçüktür. 10-13 yaş aralığındaki çocuklar için YouTube, ebeveynleri denetimli hesapları kullanmaya teşvik ediyor. Böylece ebeveynler çocuklarını kontrol edebilir, ayarlarını düzenleyebilir ve çocuklarının YouTube’u daha güvenli bir şekilde keşfetmelerine imkan tanıyabilir. YouTube’un denetimli versiyonunda daha az reklam bulunmakta olup ebeveynler çocuklarının yaşına uygun içerik ayarlarını yaparak çocuklarının yorum yapmasının veya kendi videolarını oluşturmasının önüne geçebilir. YouTube’un, 10-13 yaş aralığındaki çocukların platformda kendilerini güvenli bir şekilde ve yasalara uygun olarak ifade edebilmesine ilişkin çalıştığı belirtilmektedir.
Çocuğunuzun sadece güvenli içerikleri izlemesini sağlamanın kolay yolu, önceden onayladığınız bir oynatma listesi oluşturmaktan geçiyor. YouTube Kids üzerinde arama özelliğini devre dışı bırakarak da çocuğunuzun onaylanmayan içerikleri aramasının önüne geçebilirsiniz. Çocuğunuz için ilgi çekici ve uygun bulduğunuz kanallara denk geldiğinizde bu kanallara abone olarak yeni eklenen videolara hızla ulaşabilirsiniz. Ayrıca hem YouTube’da hem YouTube Kids’de izleme geçmişini kapatarak uygulama algoritmasının çocuğunuza yeni videolar tavsiye etmesini engelleyebilirsiniz. Her zaman aynı içerikleri izlemek sıkıcı olabileceği için çocuğunuz yeni kanallar veya videolar izlemek istiyorsa bunları beraber seçebileceğinizi çocuğunuza anlatabilirsiniz.
Çocuğunuza kendi düşüncelerini ve isteklerini anlatma fırsatı verdiğinizde o da sizin endişelerinizi dinlemeye ve anlamaya daha istekli hale gelebilir. İzlemek istedikleri içerikleri öğrenin ve mümkün oldukça isteklerine uygun çözümler bulmaya çalışın. Çocuklarınız için kişiselleştirilmiş oynatma listeleri oluşturmak istiyorsanız bunu onlarla birlikte yapabilirsiniz. Çocuğunuza oynatma listelerine isim vermek gibi önemsiz görünen bazı görevler vererek kendisine en uygun YouTube ortamı oluşturma sürecine onu da dahil edebilirsiniz. Aynı zamanda çocuğunuza uygun olmayan kanalları engellemeyi veya zararlı ya da kötü videoları şikayet etmeyi öğretmeli, onu bu yönde cesaretlendirmelisiniz. Böylece, çocuklarınız kendi izleme deneyimlerini kendileri kontrol ediyormuş gibi hissedebilir.
Çocuğunuzun YouTube davranışını izlemenin, uygulamanın zararlı içerikleri filtreleyeceğine güvenmenin yanı sıra ebeveyn kontrol uygulaması gibi çocuğunuzu çevrim içi platformlarda korumanıza yardımcı olabilecek uygulamaları da tercih edebilirsiniz. Bu uygulamalar ile kendi kurallarınızı hayata geçirebilir ve uygunsuz içeriklerin çocuğunuzun karşısına çıkmasını daha zor hale getirebilirsiniz. Örneğin, ESET Parental Control Uygulaması, çocuklarınızın YouTube’da geçirmeleri için ayrılan zamanı aşmalarını veya uygunsuz sayfaları ve videoları izlemelerini engelleyebilir.
Android için ESET Ebeveyn Kontrolü
30 GÜN BOYUNCA ÜCRETSİZ DENEYİNİnternet birçok olasılığın olduğu bir yerdir. Ancak çevrimiçi dünya çocuğunuzun hayatında çok fazla yer kaplamaya başladığında bu bir sorun olabilir. İnternet bağımlılığının farklı türleri nelerdir? Ve internetin aşırı kullanımı ile mücadele eden çocuklara nasıl yardımcı olunabilir? Konuyu çocuk psikoloğu Jarmila Tomkova ile tartıştık.
Çocuklarınız Clash of Clans ve Clash Royale oyunlarından hoşlanıyorsa Supercell oyun şirketinin bir başka çok başarılı oyununa da bayılıyordur: Brawl Stars. Mobil cihazlara yönelik ücretsiz gerçek zamanlı bu strateji oyunu 2018 yılından beri pazarda yer alıyor. Oyun özellikle 9 ila 11 yaş arası genç oyuncular arasında çok popüler. Bu oyun hakkında bilmeniz gerekenler:
Çocuklar için bütün bir günün dizi seyrederek, mesajlaşarak veya oyun oynayarak geçirilmesi hiç sorun değildir. Çocuklar çevrimiçi harcadıkları zamanı neden rahatlatıcı bulur? Peki ebeveynler ekran süresini mümkün olduğunca sorunsuz bir şekilde nasıl sınırlandırabilir? Bu yazımızda konuyla ilgili bazı faydalı ipuçları bulabilirsiniz.
