Çocukların ekran önünde meşgul olması bazı ebeveynler için harika olabilir, ancak birçok ebeveyn çocuklarının bu şekilde zaman geçirmesinden dolayı kendini kötü hisseder. Özellikle kendi çocukluklarında dijital cihazlar olmadan nasıl vakit geçirdiklerini hatırladıklarında. Ne var ki zaman değişti ve teknoloji artık boş zaman ve dinlenceye ayırdığımız süre dahil hayatlarımızı birçok yönden etkiliyor. Çocuklar özellikle sıkıntılı zamanlarda, en sevdikleri çevrimiçi aktiviteyi yaparak kendilerini rahatlatıyor. Peki neden? Çocuk psikoloğu Dr. Jarmila Tomková konu ile ilgili olarak aşağıdaki yorumlarda bulunuyor.
Stres ve kaygıdan kaçınma
Sadece yetişkinler değil, çocuklar da korku ve stresi deneyimler. Duygularını bastırmamaları çok önemlidir. Yoksa bu tarz gerilimler çabucak sinirlenmelerine, fevri, agresif veya depresif olmalarına neden olabilir. Ayrıca davranışsal ve ruhsal sorunlar uykusuzluk, baş ağrısı, iştahta değişiklik ve bağımlılık şeklinde bile ortaya çıkabilir. Hatta çocuklar için duygularını anlayıp yönetmek yetişkinlerden daha zordur. Çocuklar ebeveynlerinin ve aile ortamının gerilimlerini bilinçaltına çeker ve “çevrelerindeki strese” karşı genellikle çok hassas olur.
Bu zorlu duyguları “kapatmak” için çocuklar kendi stratejilerini geliştirmeye çalışır. Genellikle normalden daha fazla ağlar veya daha fazla ilgiye ihtiyaç duyarlar. Kardeşler arasındaki kavgalar artan bir düzende olur. Ergenlerin kendilerini izole etme ve çevrimiçi geçirilen zamanda artış gösterme eğilimi vardır. Güçsüzlüklerini unutmaya çalışırken yetkin hissedecekleri grupları ararlar. Özellikle daha küçük çocuklar genelde hikaye, hayal kurma, rol yapma ve eğlence yoluyla gerçeklerden kaçmaya daha yatkındır. İşte bu nedenle video oyunları ve dijital uyaranlar sıkıntılı anlarda çocuklar için özellikle çekicidir.
Çocuklar gittikçe artan bir şekilde ve çoğunlukla da kriz dönemlerinde çevrimiçi etkinlikleri "gerçek dünyadaki" etkinliklere tercih ederken, ebeveynleri onları çevrimdışı hayata nasıl döndürebilir? Ebeveynler çocuklarını çevrimdışı dünyada stres ve kaygıya karşı nasıl rahatlatabilir? Çözüm iyi bir dijital medya yöneticisi olmaktır.
Ekran süresini sınırlandırmaya yönelik 6 ipucu
1. İyi bir gün planlaması yapın
Sabah sorumluluklarını öğle yemeğinden önce planlayın. Sonra öğle vaktinden 14:00’e kadar TV, daha sonra doğada bir yürüyüş, 19:00 ile 20:00 arası çevrimiçi eğlence zamanı. Bu planlamayı ebeveyn olarak çocuklarınızla birlikte kendiniz de uygulayın. Tüm aile tarafından uyulan etkin bir günlük rutin oluşturursanız, çocuklarınıza iyi örnek olursunuz. Planlar her aile için farklılık gösterebilir ancak kesinlikle uygulamaya değerdir.
Ayrıca tüm kuralları yazarak bunlara genel birer isim verin. Örneğin "Dijital Anlaşmamız" veya "Aile Medya Anlaşması” gibi. Daha sonra dijital medya tüketimine yönelik aile kurallarının bir çıktısını alın ve her aile üyesinin okuyabileceği bir yere asın. Bu şeffaflık aile ilişkilerini güçlendirir ve herkesi kurallara uyması konusunda motive eder.
2. Sakin olun, çevrimiçi olmak bağımlılık anlamına gelmez
Çocuğunuzun dijital mecralarda daha fazla zaman geçirmesi, onun bağımlı olduğu anlamına gelmez. Özellikle ailesi ve arkadaşlarıyla yeteri kadar kişisel temas ve etkileşim kuran çocuklar için ekran süresinin çevrimiçi bağımlılıkla anlamlı derecede ilişkili olmadığı kanıtlanmıştır. Paniğe kapılmadan önce endişeniz konusunda açık olun. İnternette ne yaptıkları hakkında çocuklarınızla konuşun ve sınırlar koyun. En önemlisi bunu neden yaptığınızı onlara açıklayın.
3. Çocuklarınızın duygularıyla başa çıkmaları konusunda onlara yardımcı olun
Çocuklar duygularını ifade etmekte zorlanır ve bunu yapmak için genellikle yetişkinlerin desteğine ihtiyaç duyar. Onlarla kendi duygularınız hakkında ve ayrıca çevrenizdeki diğer insanlar ve özellikle de diğer çocukların deneyimleri hakkında konuşun. Daha küçük çocuklar söz konusu olduğunda zorlukların üstesinden gelen hayvanlar hakkında hikayeler anlatılması ve bunun gerçek hayata yönelik bir metafor olarak kullanılması yardımcı olabilir. Bu tarz hikayelerin mutlu sona sahip olması gerektiğini unutmayın. Ayrıca hikayenin iyi sonuçlanabilmesi için karakterlerin atması gereken adımları da açıkça belirtin. Örneğin, “Küçük Hipopotam annesine midesinin bulandığını söyleyince kendini daha iyi hissetti çünkü duygularını paylaşması onu sakinleştirmişti. Ayrıca karın ağrısı azalmıştı. Midesi de artık bulanmıyordu ve iştahı geri gelmişti.” Bunun gibi hikayelerle, çocuğunuzun benzeri bir durumda aynı şekilde davranma şansını artırırsınız.
4. Teknolojinin yardımını alın
Yalnızca planlamaya yönelik önlemler değil, aynı zamanda teknoloji de ekran süresini etkili bir şekilde sınırlandırmanıza yardımcı olabilir. Yavrunuzu çevrimiçi ortamda güvende tutmak için bir ebeveyn denetimi uygulaması kullanabilirsiniz. Bu uygulama sayesinde çevrimiçi geçirilen ve oyunlarda harcanan süreyi sınırlandırabilir uygunsuz içeriklere sahip internet sitelerini engelleyebilirsiniz. Çocuklarınıza bu tür denetimler hakkında bilgi vermeniz, neden bu çözümü kullanmaya karar verdiğinizi açıklamanız ve kurallar üzerinde birlikte anlaşmaya varmanız önemlidir. Bu, çocuğunuzun kuralları kabul etme şansını artıracaktır.
5. Uygulamaları ve oyunları beraber keşfedin
Günümüzde çocuklar bazen dijital cihazları ebeveynlerinden çok daha iyi kullanabiliyor. Ancak bu durum dijital cihazları sorumlulukla kullandıkları anlamına gelmiyor. Çocukların yaşları ne olursa olsun eğlenceli, anlamlı ve yaratıcılığı teşvik eden içerikleri ayırt etmeyi öğrenmesi gerekir. Örneğin oyunları ve uygulamaları birlikte keşfederken, çevrimiçi olmanın riskleri, teknolojinin nasıl güvenli bir şekilde ve sorumlulukla kullanılabileceği hakkında konuşabilirsiniz. Çocuklarınızın en sevdiği çevrimiçi mecranın ne olduğunu öğrenmek de çok önemli bir getiri sağlayacaktır.
6. Doğru dengeyi beraber bulun
Çocukların ebeveynleri ile gerçek hayatta vakit geçirmesi de çok önemlidir. Siz bir ebeveyn olarak çocuğunuzun örnek aldığı kişisiniz. Her gün beraber, ekrana bakmadan zaman geçirmeniz önemlidir. Doğada bir yürüyüş, lezzetli bir yemeyi beraber pişirme veya sporla, sanatla veya el işleriyle uğraşma, dans veya resim aktiviteleri onlara çevrimdışı dünyanın da eğlenceli olduğunu göstermek için harika yöntemler olabilir.
Ekran süresini yönetmeye yönelik daha fazla ipucu mu arıyorsunuz? Burada bulabilirsiniz.
ESET Parental Control
Çocuğum Nerede aracı dahil, çocuklarınızı internette güvende tutmanıza yardım edebilecek aile dostu bir Android uygulaması.